Cyllideb ar gyfer y Gwasanaeth Iechyd a dyfodol ein planed

Dyma’r Gyllideb gyntaf ers i’r datganiad ar argyfwng yr hinsawdd gael ei gyhoeddi yng Nghymru. Mae’n darparu cyllid newydd sylweddol ar gyfer trafnidiaeth a thai carbon isel, a chymorth i adfer amgylchedd naturiol Cymru. Mae'r gyllideb hon hefyd yn diogelu cyllid helaeth a pharhaus ar gyfer ynni adnewyddadwy, datblygu technolegau di-garbon a mynediad at natur.

Yng Nghyllideb ddrafft 2020-21 bydd y GIG yng Nghymru yn cael cynnydd o £342m y flwyddyn nesaf, sy’n uwch na chwyddiant, a bydd hwb o bron £200m i lywodraeth leol. Bydd y cyllid craidd i awdurdodau lleol yn cynyddu i bron £4.5bn, gan hybu’r adnoddau a fydd ar gael i ysgolion, gofal cymdeithasol a gwasanaethau lleol eraill.

Bydd arian ychwanegol hefyd ar gael i fynd i’r afael â thlodi, gan gynnwys cymorth ychwanegol i ddisgyblion difreintiedig, a buddsoddiadau i adfywio canol trefi. Dyma gyllideb sy’n cynyddu cyllid holl adrannau Llywodraeth Cymru, mewn termau real. 

Mae'r Gyllideb hefyd yn cadarnhau na fydd cyfraddau treth incwm Cymru yn newid y flwyddyn nesaf, gan wireddu ein haddewid i beidio â chodi cyfraddau treth yn nhymor presennol y Cynulliad. Mae hefyd yn canolbwyntio ar fesurau ataliol, mwy hirdymor, er mwyn hybu llesiant cenedlaethau'r dyfodol.

Roedd cylch gwario Llywodraeth y DU a gyhoeddwyd fis Medi 2019 yn darparu dyraniadau cyllid ar gyfer un flwyddyn yn unig. Yn dilyn y cyhoeddiad hwnnw, bydd y cyllid ar gyfer Cymru y flwyddyn nesaf £300m yn is, ar sail gyfatebol, o gymharu â 2010-11.

Dywedodd y Gweinidog Cyllid, Rebecca Evans:

"Mae'r Gyllideb ddrafft hon yn gwireddu ein haddewidion i bobl Cymru, ac yn buddsoddi yn nyfodol ein planed.

"Er gwaethaf degawd o fesurau cyni, rydym wedi rhoi blaenoriaeth i'r GIG yn gyson. Bydd ein cynlluniau'n cadarnhau bod £37bn wedi cael ei fuddsoddi yng Ngwasanaeth Iechyd Cymru ers 2016.

"Wrth inni fynd i'r afael â'r argyfwng hinsawdd, rwy'n diogelu ein buddsoddiad presennol ac yn cyflwyno pecyn newydd gwerth £140m gyda chymorth ar gyfer trafnidiaeth carbon isel a Choedwig Genedlaethol i Gymru.

"Mae cynnydd ariannol ar gyfer gwasanaethau cyhoeddus hanfodol eraill, megis ysgolion a llywodraeth leol hefyd wedi'i sicrhau yn y Gyllideb eleni. Mae’r Gweinidogion hefyd wedi gweithio ar draws y llywodraeth i ganolbwyntio ar fesurau ataliol, hirdymor fel buddsoddi mewn iechyd meddwl, yn unol â Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol.

"Er bod ein cyllid, ar sail gyfatebol, yn parhau i fod yn is na lefelau 2010, nod y Gyllideb hon yw creu Cymru fwy llewyrchus, cyfartal a gwyrdd."

Mae'r gwariant a gyhoeddir yn y Gyllideb ddrafft heddiw yn golygu bod Llywodraeth Cymru, dros y tymor presennol o bum mlynedd, wedi buddsoddi:

• £37bn yn y GIG yng Nghymru i sicrhau triniaeth o ansawdd i bawb
• £25bn yng nghyllid Llywodraeth Leol i ddiogelu ein gwasanaethau cyhoeddus hanfodol yn wyneb mesurau cyni gan y DU
• £80m ar gyfer y Gronfa Triniaethau Newydd, sydd wedi lleihau amseroedd aros ar gyfer cyffuriau newydd o 90 o ddiwrnodau i ddim ond 10.
• Mwy na £200m i gyflwyno'r cynnig gofal plant i rieni sy'n gweithio
• £575m i ddarparu 100,000 o brentisiaethau o ansawdd uchel i bobl o bob oed
• Mwy na £580m i helpu busnesau bach gyda'u biliau ardrethi
• £100m yn ychwanegol i wella safonau ysgolion
• £2bn i ddarparu mwy na 20,000 o dai fforddiadwy
• Mwy na £650m ar ein cynllun Ysgolion a Cholegau ar gyfer yr 21ain Ganrif i roi'r amgylchedd gorau i blant gael dysgu
• Mwy na £100m ar gymorth busnes uniongyrchol i greu swyddi a chefnogi entrepreneuriaid
• Mwy na 350m ar gyfer gwaith i reoli perygl llifogydd a diogelu arfordiroedd
• Mwy nag £1.8bn i drawsnewid a chynnal a chadw ystad y GIG
• Bron £200m tuag at helpu i ailgylchu gwastraff cartrefi

Caiff Cyllideb ddrafft Llywodraeth Cymru 2020-21 a’r Setliad Llywodraeth Leol eu cyhoeddi yma ynghyd â'r dogfennau cysylltiedig.