Hwb ariannol o £1.5m ar gyfer 25 o brosiectau i fynd i'r afael â thlodi plant

£1.5m funding boost for 25 projects to tackle child poverty across Wales

Mae Llywodraeth Cymru wedi rhoi dros £1.5m i 25 o sefydliadau sy'n gweithio gyda theuluoedd mewn tlodi ar draws Cymru. Bydd y prosiectau hyn yn gwella sut mae gwasanaethau’n gweithio gyda'i gilydd, gan ganolbwyntio ar atebion ymarferol i helpu i godi plant allan o dlodi a chreu gwell cyfleoedd ar gyfer eu dyfodol.

Bydd y cyllid, o'r Grant Arloesi Tlodi Plant a Chefnogi Cymunedau, yn cysylltu gwasanaethau yn well fel y gall teuluoedd ddod o hyd i'r cymorth sydd ei angen arnynt yn haws.

Bydd Gweithredu Cymunedol Abergele yn gweithio gyda phobl ifanc sydd wedi eu heithrio o gyfleoedd. Mae eu rhaglen yn cynnig cymorth sgiliau gwaith a datblygiad personol, gan roi cyfle i'r bobl ifanc hyn adeiladu dyfodol gwell.

Ym Mhowys, bydd prosiect yn edrych ar ffyrdd o fynd i'r afael â heriau tlodi gwledig a datblygu atebion ymarferol wedi'u teilwra i'r cymunedau.

Bydd Celfyddydau Cenedlaethol Ieuenctid Cymru yn cynnig gweithdai creadigol am ddim i bobl ifanc yn Nhorfaen a Blaenau Gwent.

Dywedodd Prif Weithredwr Celfyddydau Cenedlaethol Ieuenctid Cymru, Evan Dawson: "Mae gan bob person ifanc yng Nghymru yr hawl i ffynnu drwy gyfleoedd diwylliannol ysbrydoledig, sy’n rhoi hwb i'w lles, eu haddysg a'u gyrfaoedd yn y dyfodol. Bydd y grant hwn gan Lywodraeth Cymru yn dod â phartneriaid lleol a chenedlaethol at ei gilydd i gynnig profiadau creadigol i bobl ifanc yn Nhorfaen a Blaenau Gwent - ardaloedd sydd â’r lefelau uchaf o dlodi plant a'r mynediad isaf i'r celfyddydau yng Nghymru.

"Rydyn ni'n gwybod bod y celfyddydau'n gallu newid bywydau. Gall sbarduno creadigrwydd, meithrin hyder, gwella lles, ac agor cyfleoedd go iawn. Mae'r prosiect hwn yn cefnogi amcanion Strategaeth Tlodi Plant Cymru a bydd yn helpu i greu newid parhaol i bobl ifanc yn y cymunedau hyn."

Rhwng 2022 a 2026, mae Llywodraeth Cymru wedi buddsoddi dros £7bn mewn ymyriadau sy'n lleihau costau a gwneud y mwyaf o incwm teuluoedd a chadw arian ym mhocedi dinasyddion Cymru.

Mae'r cyllid grant hwn yn rhan o ymdrechion parhaus y Llywodraeth i helpu aelwydydd sy'n wynebu tlodi ledled Cymru yn 2025/2026.

Dywedodd Ysgrifennydd y Cabinet dros Gyfiawnder Cymdeithasol, Jane Hutt: "Mae pob plentyn yn haeddu'r dechrau gorau mewn bywyd, ac mae mynd i'r afael â thlodi plant yn parhau i fod yn flaenoriaeth lwyr. Rydyn ni wedi ymrwymo i chwalu'r rhwystrau y mae tlodi yn eu creu ac ehangu cyfleoedd i'n plant.

"Trwy fuddsoddi'n uniongyrchol mewn sefydliadau sy'n cefnogi teuluoedd mewn tlodi ledled Cymru, rydyn ni’n sicrhau bod y cyllid hwn yn cyrraedd y rhai sydd ei angen fwyaf. Byddwn yn parhau i wneud popeth yn ein gallu i atal tlodi a rhoi cefnogaeth ystyrlon i'r rhai sy'n wynebu'r heriau anoddaf."

Nodiadau i olygyddion

Dyfarnwyd cyllid i'r sefydliadau arweiniol canlynol o dan y cynllun grant yn 2025-2026:

Afan Arts - Nod y prosiect yw gwella hunan-barch, meithrin dyheadau a datblygu sgiliau digidol ymhlith pobl ifanc. Mae'r prosiect yn grymuso unigolion â chyfleoedd dylunio graffeg, podledu, gwneud ffilmiau a chyfathrebu, gan wella hyder a chyflogadwyedd, gyda'r nod yn y pen draw o godi pobl ifanc allan o dlodi, a chreu dyfodol mwy disglair o fewn eu cymunedau.
Cyngor Sir Powys - Bydd y prosiect hwn yn adeiladu ar waith partneriaeth sydd eisoes yn digwydd a gweithgarwch cydweithredol sy'n gysylltiedig â'r Tasglu Tlodi Plant ym Mhowys. Byddant yn gweithio i ddeall ymhellach yr heriau unigryw sy'n wynebu cymunedau ac unigolion ym Mhowys, clywed eu gwirionedd nhw, a cheisio gweithredu ar unwaith, yn ogystal ag o safbwynt tymor canolig a hirdymor.
Bydd Mind Cwm Taf Morgannwg yn archwilio achosion emosiynol ac ymddygiadol tlodi drwy grwpiau ffocws a dulliau ymgysylltu eraill. Drwy ddeall hyn gallant nodi ffyrdd o wella addysg a chyngor er mwyn torri cylch tlodi plant a theuluoedd. Yn ogystal, byddant yn cynnig gwybodaeth a chyngor ar reoli arian a gwytnwch iechyd meddwl.
Can Cook - Atal amddifadedd bwyd rhag effeithio ar sut mae plant yn byw eu bywydau. Sefydlu datrysiad bwyd da hirdymor sy'n sicrhau bod pob plentyn yn bwyta'n dda bob dydd.
Mae VIBE Youth CIC Pathways to Equity yn brosiect arloesi, dan arweiniad pobl ifanc, sy'n mynd i'r afael â thlodi plant ledled y De. Drwy gydgynllunio labordai, canolfannau cymorth i deuluoedd, ac ymchwil amser real, mae'n grymuso pobl ifanc a chymunedau i lywio datrysiadau, dylanwadu ar bolisi, ac adeiladu dyfodol gwydn sydd wedi'i seilio ar brofiad bywyd, tegwch a chydweithrediad lleol.
Cwmpas - Gan weithio ar draws sectorau, byddant yn grymuso pobl ifanc i gynllunio mentrau busnes cymdeithasol newydd a datrysiadau blaengar i heriau cymdeithasol ac amgylcheddol hanfodol sy'n wynebu cymunedau yng Nghymru. Gyda chefnogaeth arbenigol a mynediad at adnoddau a rhwydweithiau, bydd unigolion yn dod â'u gweledigaeth yn fyw ac yn troi syniadau busnes yn realiti.
Bwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe - bydd eu prosiect partneriaeth yn darparu cyfleoedd i blant a phobl ifanc o ardaloedd difreintiedig a nodwyd gan MALlC o fewn rhanbarth Bwrdd Iechyd Prifysgol Bae Abertawe i gymryd rhan mewn mentrau Bwyd/Natur/Celfyddydau synergyddol er mwyn gwella eu lles, dysgu sgiliau, magu hyder, gwella cydberthnasau â chyfoedion/teulu, gwella cysylltiad cymunedol a rhoi llais i blant a phobl ifanc.
Bydd Bengal Dragons CIC - The Community Football & Food Project yn cynnig sesiynau pêl-droed am ddim a phrydau maethlon i blant mewn tlodi yng Nghaerdydd, gan wella iechyd, mynd i'r afael ag ansicrwydd bwyd, a meithrin gwytnwch cymunedol. Caiff ei redeg gan y Bengal Dragons mewn partneriaeth â Phrosiect Ieuenctid Naseeha, ac mae'n creu rhwydwaith cymorth hirdymor i deuluoedd drwy chwaraeon, maeth a chydweithio.
Plant yng Nghymru - Ehangu i ardaloedd newydd, a datblygu ymhellach raglen hyfforddi ADY/Niwroamrywiaeth arloesol ar gyfer gweithwyr proffesiynol, i'w chynllunio/chyflwyno gan rieni sydd â phrofiad bywyd o dlodi ac ADY, er mwyn hyrwyddo ymwybyddiaeth o realiti magu plant â gwahaniaethau a hyrwyddo arferion cadarnhaol a chefnogaeth gymunedol i blant/teuluoedd sy'n delio â thlodi ac ADY.
Cyngor Dinas Casnewydd - Ymgysylltu â phlant/rhieni/gwarcheidwaid ac ymarferwyr y blynyddoedd cynnar ar gerrig milltir datblygiad o ran parodrwydd i fynd i'r ysgol. Defnyddio'r adborth i lywio'r gwaith o dreialu gwahanol ddulliau i alluogi plant/teuluoedd sy'n byw mewn tlodi i gyrraedd eu cerrig milltir datblygiad a bod yn 'barod ar gyfer yr ysgol.'
StreetGames - Mae'r prosiect hwn yn profi effaith StreetGames wrth ddatblygu arweinwyr cymunedol y dyfodol. Drwy ymgysylltu â phobl ifanc mewn gweithgareddau chwaraeon lleol, mae'n archwilio'r potensial ar gyfer arweinyddiaeth, ymgysylltu â'r gymuned, a thwf personol, gyda'r nod o greu llwybrau cynaliadwy i rolau gwirfoddoli, hyfforddi ac arwain mewn cymunedau lle nad oes gwasanaethau digonol.
Cyswllt Cymru - Bydd y bartneriaeth hon yn darparu cymorth ymarferol ac emosiynol dibynadwy, personol i rieni sy'n gofalu am blant anabl yng Nghonwy a Gwynedd drwy sesiynau 1:1, gweithdai ac adnoddau a gydgynlluniwyd. Gyda'i gilydd, byddant yn cynyddu incwm aelwydydd, yn gwella dealltwriaeth ariannol a lles, ac yn rhannu dysg drwy ddigwyddiad cenedlaethol i gefnogi newid cynaliadwy.
Cyngor ar Bopeth Sir Ddinbych - Mae'r prosiect yn ymgorffori cynghorwyr arbenigol o fewn gwasanaeth Cysylltiadau Teuluol Sir Ddinbych, gan ddarparu mynediad cynnar, cymunedol at gyngor ar les, dyled a thai mewn lleoliadau addysg i deuluoedd ifanc sy'n ei chael yn anodd. Mae'r cydweithrediad 'siop un stop' arloesol hwn yn gwella llwybrau cymorth ac yn grymuso teuluoedd mewn tlodi i ffynnu drwy gymorth dibynadwy, cydgysylltiedig lle maen nhw.
Mind Canolbarth a Gogledd Powys - Gwasanaeth cymorth i blant a phobl ifanc yng ngogledd Powys. Ffocws: Lleihau tlodi a gwella iechyd meddwl. Byddant yn cynnig gwasanaethau sy'n cefnogi pobl ifanc a'u teuluoedd i wella eu sefyllfa ariannol. Drwy hwyluso gwell iechyd meddwl, byddant yn helpu i leihau caledi ariannol a gwella llwybrau i addysg/cyflogaeth.
Bydd Gweithredu Cymunedol Abergele Cyf yn targedu pobl ifanc 16-19 oed sy'n profi tlodi, anfantais a gwahaniaethu, ac sydd wedi'u heithrio o gyfleoedd cymdeithasol, addysgol, economaidd a digidol. Byddant yn darparu cymorth cyflogadwyedd, sgiliau bywyd a datblygiad personol i greu llwybrau allan o dlodi, gan feithrin gwytnwch a thwf personol, a galluogi unigolion i wireddu eu potensial.
Nod Ymddiriedolaeth Hamdden Aneurin, sefydliad nid-er-elw, mewn partneriaeth â StreetGames a Gwasanaethau Cyngor Bwrdeistref Sirol Blaenau Gwent, yw mynd i'r afael â thlodi plant ym Mlaenau Gwent. Bydd y prosiect yn cryfhau cydweithrediad lleol, yn gostwng costau, ac yn canolbwyntio ar les, gan sicrhau bod plant a theuluoedd yn derbyn cymorth hanfodol.
Cyngor Ffoaduriaid Cymru - Mae'r prosiect hwn yn mynd i'r afael â thlodi plant ymhlith teuluoedd sy'n ceisio noddfa, drwy ddarparu data cywir a mapio anghenion mewn ardaloedd gwasgaru allweddol (gan lenwi bwlch hanfodol yn yr ystadegau Tlodi Plant cyfredol). Mae'n gyrru newid drwy ddatrysiadau sy'n seiliedig ar dystiolaeth, cydweithredu traws-sector, pecyn cymorth hygyrch canolog, a rhaglen hyfforddi bwrpasol ar gyfer staff allweddol ALl.
Fiery Jacks Cic - Partneriaeth newydd rhwng Gwirfoddolwyr Cymunedol y Sblot a Fiery Jacks i adeiladu darpariaeth i bobl ifanc yn eu harddegau yn y Sblot, dan arweiniad pobl ifanc, sy'n greadigol ac yn cynnig bwyd. Drwy gyfuno arbenigedd tlodi bwyd a chanolfan gymunedol Gwirfoddolwyr Cymunedol y Sblot â model syrcas a gwaith chwarae ieuenctid Fiery Jacks, eu nod yw lleihau effaith tlodi a gwella lles pobl ifanc.
Sefydliad Chwaraeon Cymru - Bydd yn mynd i'r afael â thlodi plant drwy gael gwared ar rwystrau ariannol at chwaraeon. Mewn partneriaeth ag asiantaethau lleol, byddant yn darparu talebau ar gyfer tanysgrifiadau neu wersi, a gaiff eu derbyn gan ddarparwyr gweithgareddau. Gan adeiladu ar beilot llwyddiannus yn y Gogledd a Chaerdydd, bydd y prosiect nawr yn ehangu i gefnogi mwy o blant ar draws cymunedau yng Nghymru.
Nod Raw Performance CiC - The Fit 4 Change Project yw grymuso unigolion mewn tlodi drwy ymarferion grŵp, arweiniad ar faeth, ac arferion lles. Mae'n meithrin iechyd corfforol a hyder, ac yn addysgu teuluoedd ynghylch cyfathrebu cadarnhaol a rheoli straen. Mae'r prosiect yn meithrin cydlyniant cymunedol, gan hyrwyddo gwytnwch ac arferion cynaliadwy i dorri cylch tlodi.
Bydd Celfyddydau Cenedlaethol Ieuenctid Cymru - "Dyfodol Creadigol" yn darparu gweithdai creadigol wythnosol am ddim i dros 200 o bobl ifanc ddifreintiedig ledled Torfaen a Blaenau Gwent, gan gynnig ysbrydoliaeth ac arweiniad ar yrfaoedd yn y diwydiant creadigol. Bydd yn meithrin sgiliau a hyder, yn cefnogi lles ac yn agor llwybrau i gyfleoedd go iawn, mewn ffordd sy'n gydnaws â Strategaeth Tlodi Plant Cymru.
Street Child United - Nod y prosiect yw grymuso pobl ifanc agored i niwed ym Mlaenau Gwent drwy ddarparu Cwricwlwm Hawliau Plant drwy Bêl-droed. Yn ei dro, bydd yn eu helpu i ddeall eu hawliau, meithrin hyder, a herio stigma, gan uwchsgilio hyfforddwyr a gweithwyr cymdeithasol ar yr un pryd, a meithrin cydweithredu traws-sector i gefnogi pobl ifanc sy'n byw mewn tlodi.
MAD Abertawe - Mae'r prosiect hwn yn rhoi clust i leisiau pobl ifanc a gweithwyr ieuenctid sydd â phrofiad bywyd o dlodi yn Abertawe/Castell-nedd Port Talbot/Pen-y-bont ar Ogwr. Drwy weithdai trafod a throsglwyddo gwybodaeth, mae'n ceisio meithrin dealltwriaeth gyfoethog/fanwl o brofiad bywyd a grymuso pobl ifanc a gweithwyr ieuenctid i gyd-greu datrysiadau.
Y Fenter - Gan adeiladu ar adroddiad 'Dim Drws Anghywir' y Comisiynydd Plant, nod y prosiect hwn yw lleihau effeithiau tlodi plant drwy greu capasiti ychwanegol i helpu mwy o deuluoedd i gael mynediad at wasanaethau. Bydd staff dibynadwy yn rhoi hwb i'r gefnogaeth, yr ymgysylltu a'r partneriaethau, gan ddefnyddio gwybodaeth gymunedol ar draws meysydd chwarae antur y Fenter, The Land, a Gwenfro Valley.
Oasis - Cydweithrediad newydd i ddatblygu rhwydwaith o ddarparwyr gofal plant a chwarae am ddim, a mapio a chynyddu'r ddarpariaeth, sy'n addas ar gyfer ceiswyr lloches a ffoaduriaid yn y Sblot, Tremorfa, Adamsdown a'r Rhath, i liniaru tlodi rhieni drwy leihau costau yn uniongyrchol a'u galluogi i astudio a gweithio.