Mwy o gymorth wyneb yn wyneb i’r rhai sy’n dioddef ac yn goroesi camdriniaeth ddomestig a thrais rhywiol

Yn ystod y pandemig Covid-19, mae Llywodraeth Cymru wedi blaenoriaethu cyllid ar gyfer cymorth VAWDASV mewn gwahanol ffyrdd i ddiwallu anghenion cyfnewidiol:

• £1.2 miliwn o gyllid cyfalaf ar gyfer llety cymunedol y telir amdano er mwyn galluogi pobl i symud ymlaen, a gostwng y galw ar lochesi
• £0.25 miliwn o refeniw, wedi’i ailgyfeirio i ddiwallu anghenion uniongyrchol Covid-19

Mae £1.575 miliwn arall o refeniw, a gyhoeddwyd fis Mehefin, yn cael ei flaenoriaethu i helpu darparwyr gwasanaethau i baratoi ar gyfer y cynnydd disgwyliedig yn y galw wrth i’r cyfyngiadau gael eu llacio, ac yn arbennig er mwyn galluogi gwasanaethau wyneb yn wyneb i ailgychwyn.

Dywedodd y Dirprwy Weinidog a’r Prif Chwip, Jane Hutt:

“Mae Covid-19 a’r newidiadau i’n bywydau bob dydd wedi cynyddu’r risg o drais yn erbyn menywod, camdriniaeth ddomestig a thrais rhywiol, a’i ddifrifoldeb. Mae pobl sy’n cyflawni camdriniaeth ddomestig wedi manteisio ar y cyfyngiadau ar symud i reoli mwy fyth, gan atal y dioddefwyr a’r goroeswyr rhag cael preifatrwydd a chyfle i gyrraedd at wasanaethau cymorth a chefnogaeth.

“Gwelodd llinell gymorth Byw Heb Ofn Llywodraeth Cymru ostyngiad yn nifer y galwadau yn gynharach eleni, a oedd yn achos pryder, ond gwelwyd cynnydd yn y dulliau cyswllt tawel, ac roedd nifer y sgyrsiau a’r e-byst a anfonwyd at y llinell gymorth yn parhau i fod yn uchel.

“Wrth i’r cyfyngiadau ar symud gael eu llacio, ac wrth i blant ddychwelyd i’r ysgol yr wythnos nesaf, bydd dioddefwyr a goroeswyr yn cael mwy o gyfle i ymddiried mewn ffrindiau, aelodau’r teulu a gweithwyr proffesiynol, a gofyn am y cymorth sydd ei angen. Mae’r galwadau i’r llinell gymorth yn amlygu anghenion cynyddol gymhleth a lefelau uwch o risg.

“Rydyn ni’n gweithio gyda’n partneriaid a darparwyr arbenigol i helpu gwasanaethau i ailgychwyn gweithio wyneb yn wyneb mewn amgylchedd diogel, gan ddefnyddio sgriniau tisian, cyfarpar diogelu personol a mesurau cadw pellter cymdeithasol.

“Rwy’n annog unrhyw un sydd wedi dioddef camdriniaeth ddomestig neu drais, neu sy’n pryderu am berthynas, ffrind neu gymydog, i gysylltu â llinell gymorth Byw Heb Ofn – dros y ffôn, e-bost, neges destun neu sgwrsio byw. Mae cymorth a chefnogaeth, gan gynnwys cymorth tawel, ar gael 24 awr y dydd. Dydych chi ddim wrth eich hunain, ac mae’r cymorth wyneb yn wyneb yn ailgychwyn.”

Dywedodd Prif Swyddog Gweithredol Cymorth i Ferched Cymru, Sara Kirkpatrick:

“Mae Cymorth i Ferched Cymru yn hynod o falch y bydd y refeniw yma gan Lywodraeth Cymru yn helpu gwasanaethau arbenigol i ailgychwyn y cymorth wyneb yn wyneb sydd ei angen yn ddirfawr ar oroeswyr.

“Mae’r pandemig Covid-19 wedi newid nifer o’r dulliau a ddefnyddir gan wasanaethau i gynnig cymorth allai drawsnewid bywydau'r goroeswyr, os nad eu hachub. Mae eu cadernid a’u gallu i addasu drwy gydol y pandemig wedi bod yn anhygoel, ond mae methu darparu cymorth wyneb yn wyneb i’r rhai mewn angen wedi creu rhai pryderon ymysg staff, a rhai goroeswyr sydd wedi wynebu rhwystrau ymarferol ac emosiynol.

“Yn anffodus, rydym yn gwybod o ddata llinell gymorth Byw Heb Ofn bod cyfraddau trais yn erbyn menywod, camdriniaeth ddomestig a thrais rhywiol wedi codi yn ystod y pandemig, ond roedd natur y mesurau cadw pellter cymdeithasol a’r cyfyngiadau ar symud yn golygu, ar gyfer nifer o’r goroeswyr, bod y mynediad at gymorth a diogelwch yn gyfyngedig.

“Wrth i’r cyfyngiadau hyn gael eu codi, rydym yn disgwyl gweld cynnydd yn nifer y goroeswyr sy’n estyn allan am gymorth ac arweiniad. Rydyn ni’n cael ein sicrhau y bydd mwy o’r goroeswyr hyn yn gallu cael cymorth wyneb yn wyneb pan fydd hynny’n ddiogel ac yn briodol, diolch i gymorth Llywodraeth Cymru.”

Dywedodd Fflur Emlyn, o Ganolfan Gymorth Trais a Cham-drin Rhywiol Gogledd Cymru:

“Diolch i’r dyfarniad cyfalaf diweddar a ddarparwyd gan Lywodraeth Cymru, rydyn ni wedi medru ailgychwyn gweithio wyneb yn wyneb gyda phlant ac oedolion sydd wedi goroesi camdriniaeth rywiol yn y gogledd. 

“O ganlyniad i’r pandemig Covid-19, gohiriwyd bob gwasanaeth wyneb yn wyneb a bu’n rhaid parhau’n ddigidol. Ond bu’n rhaid i’n gwaith therapiwtig gyda phlant dan 11 oed ddod i ben wyneb yn wyneb ac yn ddigidol, gan nad oedd yn ymarferol parhau. 

“Mae’r cyllid hwn wedi cyfrannu at gyfarpar diogelu personol a’n helpu i ailgychwyn ein holl wasanaethau i oedolion a phlant sydd wedi goroesi camdriniaeth rywiol yn y gogledd, gan gynnwys ein gwaith gyda’n cleientiaid ifanc iawn.”