£1.9m i fynd i’r afael â thlodi bwyd yng nghymunedau Cymru

Bydd y 40 o brosiectau yn rhoi’r lle canolog i iechyd, lles a chadernid cymunedol yn eu gwaith.

Byddant hefyd yn canolbwyntio ar fynd i’r afael â phroblemau bwyd mewn ffordd fwy cynaliadwy, gan weithio gyda phartneriaid lleol a rhanbarthol i gyflawni anghenion eu cymunedau.

Dyfarnwyd dros £31,000 i Valley Pantries, sy’n cael ei redeg gan gymdeithas dai Linc Cymru, i hyrwyddo ei waith ym Mhen-y-bont ar Ogwr.

Dywedodd Karen Jeffreys, Rheolwr Ymgysylltu Cymunedol:

“Fe wnaeth y coronafeirws daflu golau ar y caledi ariannol y mae llawer yn ei brofi. Yn Linc, rydyn ni’n gweithio’n agos gyda’r gymuned leol a’n partneriaid i gefnogi ein trigolion, ac mae prosiectau fel Valley Pantries wedi bod yn effeithiol ac yn angenrheidiol drwy gydol y pandemig.

“Mae’r prosiect wedi darparu dros 4,000 o fagiau o fwyd fforddiadwy i drigolion Pen-y-bont ar Ogwr, gan ddangos pŵer gwirioneddol cymuned. Rydyn ni wrth ein bodd yn gweld Valley Pantries yn derbyn y cyllid hollbwysig hwn gan Lywodraeth Cymru, a fydd yn ei alluogi i barhau i gynnig bwyd fforddiadwy, iach ac ymchwilio i syniadau newydd fel tyfu bwyd o fewn y gymuned.”

Dyfarnwyd dros £91,000 i Gymdeithas Mudiadau Gwirfoddol Wrecsam (AVOW) i ailwampio banciau bwyd lleol a chydlynu gwasanaethau.

Dywedodd y Prif Weithredwr, John Gallanders:

“Ar ddechrau Covid, creodd y Gymdeithas fforwm o ryw 20 o fudiadau sy’n delio â thlodi bwyd, a nododd yr angen am y cyllid hwn er mwyn bod yn fwy effeithiol a chynaliadwy. Rydyn ni wrth ein bodd, felly, ein bod ni wedi derbyn y cyllid hwn er mwyn mynd i’r afael â rhai o’r problemau.

“Fe fydd yna gynllun grant bach ar gael y gall unrhyw fenter tlodi bwyd wneud cais amdano gan nodi meysydd gwaith sydd angen symiau o hyd at £2,000. Bydd yna brosiect ymchwil hefyd er mwyn nodi’r ddarpariaeth a’r anghenion cyfredol ledled Wrecsam ac i nodi cyfleoedd i ddatblygu’r rhwydwaith.

“Mae’r cyllid yma yn mynd i wneud cymaint o wahaniaeth i fywydau cymaint o bobl ledled Bwrdeistref Sirol Wrecsam.”

Mae prosiectau gwahanol o bob math wedi derbyn cyllid, gan gynnwys rhai a fydd yn gwella cyfleusterau caffis cymunedol a banciau bwyd, yn sefydlu pantris bwyd, yn cefnogi datblygiad hybiau a chanolfannau cyngor, ac yn cryfhau prosiectau tyfu cymunedol.

Mae eu cynlluniau i’r dyfodol hefyd yn cynnwys hyfforddi a meithrin capasiti gwirfoddolwyr, cyfleoedd i ddatblygu sgiliau, a chefnogi atebion tymor hirach i ansicrwydd bwyd, yn ogystal â delio â’r gofynion sy’n flaenoriaeth ar unwaith.

Dyfarnwyd £100,000 i Gyngor Sir Ynys Môn i gefnogi banciau bwyd a darparu cyllid ar gyfer rhandiroedd cymunedol a dosbarthiadau coginio.

Dywedodd Pennaeth Gwasanaethau Tai’r Cyngor, Ned Michael:

“Mynd i’r afael â thlodi ac ansicrwydd bwyd yw un o’n prif flaenoriaethau o hyd. Ers dechrau pandemig Covid-19 ym mis Mawrth 2020, mae ein banciau bwyd wedi gweld cynnydd sylweddol yn y galw.

“Bydd y grant yma yn rhoi’r cyfle inni roi ymyriadau pellach ar waith er mwyn helpu aelwydydd ar Ynys Môn sy’n agored i niwed. Mae sawl darparwr yn y sector cyhoeddus a’r trydydd sector wedi bod yn cydweithio i nodi’r galw ar hyn o bryd a’r galw posibl i’r dyfodol.

Ychwanegodd “Roedd ein cais am gyllid yn canolbwyntio ar wella mynediad at fwyd fforddiadwy a maethlon drwy Fwyd Da Môn, a hynny ochr yn ochr â chynnig sgiliau coginio mewn sesiynau cymunedol a gaiff eu darparu gan Grŵp Llandrillo Menai. Bydd rhan o’r cyllid yn caniatáu i’n cymuned ychwanegu at werth safleoedd rhandiroedd sy’n bodoli eisoes er mwyn cynyddu’r cynnyrch ffres a gaiff ei ddefnyddio gan ein banciau bwyd a Bwyd Da Môn.”

Dywedodd y Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol, Jane Hutt:

“Mae’r pandemig wedi cael effaith ariannol ddifrifol ar gymaint o bobl. Er ein bod yn cymryd camau i helpu teuluoedd i wneud y gorau o’u hincwm a meithrin cadernid ariannol, mae tlodi bwyd ac ansicrwydd bwyd yn parhau.

“Er mai Llywodraeth y DU sydd â’r gallu mwyaf i fynd i’r afael â thlodi, ee drwy eu pwerau ym maes trethu a systemau lles, gan gynnwys Credyd Cynhwysol, mae llawer y gallwn ni ei wneud yma yng Nghymru i liniaru effaith tlodi a gwella bywyd lle bynnag y gallwn. Bydd y gronfa hon o £1.9m yn helpu i gefnogi cymunedau a’u trigolion ar lefel leol sydd wedi’i thargedu.”

Mae Llywodraeth Cymru wedi sicrhau bod prydau ysgol am ddim ar gael drwy gydol y gwyliau y flwyddyn ariannol hon, ac mae hefyd yn cefnogi ystod o fentrau bwyd cymunedol eraill, megis prosiect Big Bocs Bwyd sy’n gweithredu mewn ysgolion ac sy’n helpu i leihau gwastraff bwyd mewn ffordd fesuradwy ar lefel fasnachol, lefel gymunedol a lefel yr aelwyd.