“Rwyf eisiau i Gymru fod yn genedl sy’n dathlu oed” – dyna adduned y Dirprwy Weinidog Gwasanaethau Cymdeithasol
“I want Wales to be a nation that celebrates age” vows Deputy Minister for Social Services
Bydd rôl ganolog pobl hŷn yn ein cymunedau’n cael ei chydnabod wrth i Gymru ddod yn genedl sydd o blaid pobl hŷn. Dyna gyhoeddiad Julie Morgan, y Dirprwy Weinidog Gwasanaethau Cymdeithasol.
Heddiw [Dydd Iau 7 Hydref], mae Llywodraeth Cymru wedi lansio Cymru o Blaid Pobl Hŷn: Ein Strategaeth ar gyfer Cymdeithas sy'n Heneiddio. Mae’r strategaeth yn amlinellu sut y bydd pobl o bob oed yn cael eu cefnogi i fyw ac i heneiddio yn dda ac mae’n herio’r ffordd rydym yn meddwl am heneiddio, a’r ffordd rydym yn teimlo amdano.
Bydd Cymru o Blaid Pobl Hŷn yn gweithio ar draws adrannau’r llywodraeth i fynd i’r afael ag ystod eang o ffactorau sy'n dylanwadu ar sut yr ydym yn heneiddio - o'n systemau iechyd, gofal cymdeithasol a thrafnidiaeth i'r ffordd yr ydym yn cymdeithasu, yn gweithio ac yn gofalu am eraill. Pedwar prif nod y strategaeth yw:
- Gwella llesiant
- Gwella gwasanaethau lleol ac amgylcheddau
- Meithrin a chynnal galluogrwydd pobl
- Trechu tlodi sy’n gysylltiedig ag oedran
Cefnogi cynlluniau ar gyfer heneiddio’n iach, mynd i’r afael ag ynysigrwydd cymdeithasol a thlodi tanwydd, cydnabod pwysigrwydd gofal diwedd oes o ansawdd uchel, a gwella’r cymorth ar gyfer gofalwyr di-dâl yw rhai o’r camau gweithredu a nodwyd yn y strategaeth i gyflawni’r nodau hyn.
Yn ogystal, dyrannwyd £550,000 i awdurdodau lleol i gefnogi eu gwaith i sicrhau eu bod o blaid pobl hŷn, creu cysylltiadau â phobl hŷn ac ymuno â Rhwydwaith Dinasoedd a Chymunedau o Blaid Pobl Hŷn Sefydliad Iechyd y Byd. Rhoddir £100,000 yn ogystal i wella ymwybyddiaeth o hawliau a chydraddoldeb pobl hŷn.
I sicrhau y gellir adnabod y materion allweddol sy’n effeithio ar bobl hŷn, bydd Llywodraeth Cymru’n parhau i gefnogi pum grŵp a fforwm cenedlaethol ar gyfer pobl hŷn dan arweiniad Age Cymru.
Wrth lansio’r strategaeth ar Daith Gerdded Nordig Age Cymru, dywedodd y Dirprwy Weinidog Gwasanaethau Cymdeithasol:
“Rwyf eisiau i Gymru fod yn genedl sy’n dathlu oedran ac yn edrych ymlaen at fynd yn hŷn. Yn llawer rhy aml, mae pobl yn cysylltu heneiddio â salwch a dirywiad, ac yn anwybyddu’r cyfraniad y gall pobl hŷn ei wneud i gymdeithas. Mae pobl hŷn yn rhoi cymorth hanfodol i’w teuluoedd; i economi ehangach Cymru ac i system iechyd a gofal Cymru ac yn rhoi cymorth emosiynol ac ymarferol drwy wirfoddoli.
“Byddwn yn sicrhau bod llais a phrofiadau pobl hŷn yn ganolog i’n polisïau ac yn datgloi potensial pobl hŷn heddiw, a chymdeithas hŷn yfory. Drwy gydnabod a gwerthfawrogi cyfraniadau’r holl bobl hŷn yng Nghymru, gallwn ymwrthod â rhagfarn ar sail oedran a gweithio ar draws cenedlaethau i greu Cymru sydd o blaid pobl hŷn.”
Dywedodd prif weithredwr Age Cymru Victoria Lloyd:
“Rydym yn croesawu’r sylw y mae Llywodraeth Cymru’n ei roi i wella bywydau pobl hŷn a chydnabod y cyfraniad enfawr y mae pobl hŷn yn ei wneud i’n cymunedau.
“Rydym hefyd yn croesawu cwmpas ehangach y Strategaeth, sy’n cynnwys pob agwedd o fywyd person hŷn o iechyd a llesiant i dlodi a hawliau.
Yr her i bob un ohonom nawr yw ceisio gwneud yn siŵr bod yr uchelgeisiau’n cael eu rhoi ar waith ar bob lefel o’r llywodraeth, yn ein gwasanaethau cyhoeddus a phreifat, ac yn ein cymunedau.”
Nodiadau i olygyddion
Case Study: Friendship Club
The Friendship Club is an entirely volunteer led group that has been going for around 30 years to arrange monthly social opportunities for older people in the community. Many of the club members live on their own and often feel lonely and isolates.
The monthly sessions consist of quiz nights, afternoon teas, board games and a good chat. With help from volunteers from the local Rotary Club the ladies and gentlemen who are part of the club will be picked up and taken along to the village hall or occasionally to a café in the local area. On 30 September they met at the Topstack Café in the Vale of Glamorgan for lunch and a cream tea.
Kay Edwards (75)
“I volunteered to help with the club when I retired as a midwife. It’s myself and a few friends from the bowls club. It means so much to the older friends that we support, it brings such a smile to their faces when we come round to collect them. It gives them the opportunity to chat and socialise which is so important for their well-being. I quite like a good chat myself so it suits me.”
“We haven’t been able to hold the sessions throughout the pandemic, so it’s great that we can now carefully restart our activities. The numbers are a bit lower at the moment as some people are still quite cautious, which is fine, hopefully we can gradually build things up.”
Sylvia Cole (78)
“I’m new to the group, they lost a few volunteers during the pandemic so they were keen for some more help. During the lockdowns I think we’ve all experienced a little bit of what it’s like to be isolated and stuck at home, so it’s great to be part of a club that helps our older friends to stay connected.”
“It’s also great that we can rely on the volunteers at the Rotary Club who are also mostly retired folk. They collect our friends and taking the home afterwards. I think we’re all looking forward to the Christmas Party next, that should be quite good fun.