Y cynllun peilot Incwm Sylfaenol yn cefnogi person ifanc sydd wedi gadael gofal ag uchelgais o ddod yn barafeddyg

Mae hi wedi siarad wrth i ystadegau newydd ddangos bod mwy na 600 o bobl ifanc wedi cofrestru â'r cynllun peilot yn y cyfnod cofrestru blwyddyn. Mae gan y cynllun gyfradd dderbyn o 97%, sy'n sylweddol uwch na chynlluniau eraill ledled y byd.

Mae'r cynllun peilot Incwm Sylfaenol yn rhoi cyfle i bobl ifanc sy'n gadael gofal dderbyn £1,600 (cyn treth) y mis pan fyddant yn troi'n 18 oed, a hynny am gyfnod o ddwy flynedd.

Mae un person ifanc sydd wedi bod yn cymryd rhan yn y cynllun peilot ers mis Medi y llynedd wedi dechrau dysgu gyrru, yn astudio yn y coleg ac yn gobeithio mynd i'r brifysgol a dod yn barafeddyg.

Dywedodd Lil, sydd bellach yn rhentu ei llety ei hun: "Mae'n gwneud i chi deimlo'n sefydlog yn ariannol. Mae'n helpu'n fawr, yn enwedig pan ydych chi'n dod yn oedolyn, rydych chi'n dechrau cael y pryderon ariannol hynny ac rydych chi'n dechrau meddwl am eich bywyd ychydig yn fwy. Pe bai gen i fy fflat ond ddim yn rhan o'r cynllun peilot hwn, byddwn yn ei chael hi'n anodd iawn."

Dywedodd Lil, sy'n astudio nyrsio, meddygaeth a gofal iechyd yn y coleg ar hyn o bryd, ei bod wedi cael cefnogaeth gan gynghorydd pobl ifanc a chan Cyngor ar Bopeth i'w helpu i reoli ei harian: "Pan wnes i ddechrau ar y cynllun, roedd cynilo arian yn rhan fawr o hynny. Ers hynny, rydw i wedi dechrau prynu pethau yn barod ar gyfer fy lle fy hun.

"Mae pobl wedi fy helpu i reoli fy arian ac i wybod beth i'w wneud gyda chynilion. Mae gen i rywun sy'n siarad gyda fi, unwaith neu ddwywaith y mis, dim ond i glywed sut mae'n mynd a gweld beth dwi'n ei wneud gyda'r arian, fy helpu i gyllidebu a chyfrifo faint dwi'n ei wario bob mis a faint alla i gynilo."

Roedd pobl ifanc a oedd yn troi'n 18 oed rhwng mis Gorffennaf 2022 a mis Mehefin 2023, sydd wedi bod mewn gofal am o leiaf 13 o wythnosau, yn gymwys i ymuno â'r cynllun peilot. Amcangyfrifwyd yn wreiddiol y byddai tua 500 o bobl ifanc yn gymwys, ond mae 635 wedi cofrestru â'r cynllun. Y rheswm dros y cynnydd hwn yw bod mwy o bobl wedi mynd i ofal a dod yn gymwys ar gyfer y cynllun peilot yn ystod y flwyddyn gofrestru.

Mae'r gyfradd dderbyn dros dro o 97% yn cynrychioli nifer sylweddol o bobl yn manteisio ar y cynllun arloesol hwn. Mae'r gyfradd dderbyn hon yn uwch na'r hyn a welir gyda chynlluniau incwm sylfaenol optio i mewn eraill ledled y byd, gan adlewyrchu'r cynnig hael ac arloesol i'r grŵp hwn o bobl ifanc.

Mae'r ystadegau, a gyhoeddwyd yn ystod Wythnos Incwm Sylfaenol, yn cwmpasu'r cyfnod rhwng 1 Awst 2022 a 31 Gorffennaf 2023.

Dywedodd y Gweinidog Cyfiawnder Cymdeithasol a'r Prif Chwip, Jane Hutt: "Mae'r cynllun peilot incwm sylfaenol yn gyfle gwych i rai o'r bobl fwyaf agored i niwed yn ein cymdeithas gael help llaw yn ystod eu blynyddoedd ffurfiannol.

"Rwy'n falch iawn bod dros 600 o bobl ifanc â phrofiad o fod mewn gofal wedi bod yn gymwys i gymryd rhan yn y cynllun hwn ac yn cael y cymorth sydd ei angen arnynt. Mae'r gyfradd dderbyn uchel ar gyfer y cynllun peilot yn dangos natur hael y gefnogaeth a gynigir.

"Rydw i wedi cwrdd â phobl ifanc sy'n cymryd rhan yn y cynllun ac roeddwn i wrth fy modd yn clywed am yr effaith y mae'r cynllun wedi'i chael ar eu bywyd, gan ganiatáu iddyn nhw brofi pethau nad oedden nhw erioed wedi'u gwneud o'r blaen a chymryd camau cadarnhaol a fydd o fudd i'w dyfodol."

Dywedodd y Dirprwy Weinidog Gwasanaethau Cymdeithasol, Julie Morgan: "Rydyn ni'n falch o fod yn rhoi help llaw i'r rhai sy'n gadael gofal wrth iddyn nhw ddod yn oedolion.

"Mae'n wych clywed eu bod yn defnyddio'r cymorth sydd ar gael i ddysgu sut mae rheoli eu harian, gwneud arbedion a gwario'n ddoeth.

"Rydyn ni'n falch iawn o weld y gyfradd dderbyn uchel ac yn edrych ymlaen at weld sut maen nhw i gyd yn dod yn eu blaenau."

Mae'r cynllun peilot yn caniatáu i'r rhai sy'n cymryd rhan ddewis pryd maent yn derbyn eu taliadau. Mae mwy na hanner - 353 o’r rhai sy’n derbyn cymorth (56%) - wedi dewis cael eu taliad yn fisol, ac mae’r 282 (44%) sy’n weddill wedi dewis cael taliadau ddwywaith y mis. Mae 164 o’r rhai sy’n derbyn cymorth (26%) wedi dewis i daliadau gael eu gwneud yn uniongyrchol i landlordiaid

Mae'r gallu i ddewis amlder taliadau a gwneud taliadau yn uniongyrchol i landlordiaid yn ddwy nodwedd sy'n unigryw i'r cynllun peilot hwn o gymharu â chynlluniau incwm sylfaenol eraill. Cyflwynwyd y nodweddion hyn o ganlyniad i'r gwaith ymgysylltu helaeth a wnaed yn ystod y gwaith datblygu polisi.