Llyfr i bob ysgol i helpu athrawon a disgyblion i ddarganfod natur amrywiol a chymhleth hanes Cymru
Book for all schools will help teachers and pupils unearth the “diversity and complexity” of Wales’s history
Bydd pob ysgol yng Nghymru yn cael copi o'r llyfr Hanes yn y Tir er mwyn rhoi goleuni pellach ar hanes Cymru i ddisgyblion.
Bydd ysgolion yn cael copïau Cymraeg a Saesneg o'r llyfr â darluniau, a ysgrifennwyd gan y Dr Elin Jones, sy'n gyn-athrawes.
Mae'r llyfr yn cyflwyno'n weledol hanes Cymru dros gyfnod o 5,000 o flynyddoedd, ac yn trafod hanes Cymru o gyfnod y gymdeithas a'r aneddiadau cynharaf hyd at heddiw, gan ddefnyddio mapiau a darluniau i edrych ar bwyntiau pwysig yn ein gorffennol ac ar draws cymunedau. Mae'r llyfr yn esbonio'r ffordd y mae tirwedd Cymru wedi'i llunio gan ei hanes.
Rhoddir y llyfr i ysgolion ar ddechrau 2022 fel rhan o gyfres o gamau y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd er mwyn cefnogi'r gwaith o addysgu hanes Cymru yn y cwricwlwm newydd o ddechrau blwyddyn academaidd 2022/23.
Mae gwella'r ffordd y caiff hanes Cymru ei addysgu yn un o'r ymrwymiadau a nodwyd yn y Cytundeb Cydweithio rhwng Plaid Cymru a Llywodraeth Cymru, ac mae cynlluniau ar y gweill i ddatblygu adnoddau addysgu newydd i egluro natur amrywiol a chymhleth y wlad.
Dywedodd Jeremy Miles, Gweinidog y Gymraeg ac Addysg:
“Rydyn ni am sicrhau bod pob disgybl yn deall hanes ein gwlad erbyn iddo adael yr ysgol – nid y digwyddiadau mawr yn unig, ond hanes bywydau a phrofiadau pobl a chymunedau o bob cwr o Gymru.
“Mae Hanes yn y Tir yn llwyddo i ddod â hanes cyfoethog Cymru yn fyw, a bydd yn adnodd addysgu rhagorol ar gyfer ein cwricwlwm newydd.”
Dywedodd Elin Jones:
"Mae'r cwricwlwm newydd yn rhoi'r pwysigrwydd priodol i gynefin y disgyblion, eu hardal leol, ac i hanes Cymru yn ei holl amrywiaeth. Nod y llyfr yw helpu pobl ifanc i ddeall sut mae hanes wedi ffurfio tirwedd Cymru a sut mae cliwiau i hanes eu cynefin i'w gweld yn y pethau sydd o'u cwmpas, fel adeiladau ac enwau lleoedd.
“Gobeithiaf y bydd plant ac athrawon fel ei gilydd yn mwynhau'r llyfr ac y bydd yn gymorth i ddod a hanes cymhleth Cymru'n fyw, yn yr ystafell ddosbarth a thu allan iddi".
Dywedodd Sian Gwenllian, aelod dynodedig arweiniol Plaid Cymru dros y Cytundeb Cydweithio:
"Wrth i stori genedlaethol Cymru ddod yn rhan orfodol o'r cwricwlwm, mae darparu gwaith arloesol y Dr Elin Jones ar gyfer pob ysgol yng Nghymru yn ddatblygiad positif.
"Mae addysgu hanes Cymru yn rhan annatod o sicrhau bod pobl ifanc yng Nghymru yn deall gorffennol, presennol a dyfodol eu cenedl. Bydd yr adnodd ychwanegol hwn yn helpu i sicrhau bod cwricwlwm Cymru yn gynhwysfawr a bod athrawon yn cael eu cefnogi'n ddigonol wrth ei gyflwyno."